Nikozję, czyli stolicę Cypru, albo się kocha albo nienawidzi. Nikozja, zwana po grecku jako Lefkosia lub Lefkoşa w języku tureckim, to wielokulturowe miasto o niezwykle bogatej historii, pełne zabytków, urokliwych małych alejek na starym mieście, uroczych knajpek i kramów z wyjątkowymi pamiątkami. Można tu też znaleźć niezliczoną ilość klimatycznych kafejek, oferujących schronienie przed palącym słońcem i pyszną, aromatyczną kawę. Podczas wizyty na starym mieście już przy parkingu, czy dworcu autobusowym przy placu Solomou (Solomou Square) nie sposób przeoczyć wyjątkowy zabytek miejski – mury weneckie.
Historia murów weneckich
Budowa murów weneckich w Nikozji rozpoczęła się w XIV wieku, za panowania dynastii Franków. W porównaniu z planem murów z XVI wieku, które nadal otaczają Starówkę, pierwotny projekt obejmował o wiele większy obszar. Pierwotne mury nie zapewniały jednak wystarczającej obrony miasta przed artylerią. Były zbyt duże, jak na ówczesne możliwości armii i trudno byłoby je odpowiednio zabezpieczyć. Wadą była też zbyt bliska lokalizacja, tuż przy wzgórzach na wschodzie i południowym wschodzie miasta.
Mury weneckie po przebudowie w XVI w.
Po włączeniu Cypru do Republiki Weneckiej w 1489r., weneccy gubernatorzy miasta rozważali przebudowę murów, z wspomnianych już przyczyn, jednak pierwsze prace rozpoczęto dopiero po Wielkim Oblężeniu Malty w 1565 r. Ówczesne władze obawiały się ekspansji osmańskiej i tak w 1567 roku włoscy inżynierowie wojskowi Giulio Savorgnan i Francesco Barbaro zaprojektowali nowe fortyfikacje. Stare mury zburzono, a przy okazji zrównano z ziemią kilka domów, pałaców i kościołów, by pozyskać materiały budowlane. Koryto rzeki Pedieos wyprowadzono poza obszar miejski, by chronić mieszkańców przed powodziami i by zasilać fosę otaczającą nowe mury.
Jedenaście bastionów w kształcie serca
Nowe mury otaczające Nikozję przybrały formę okręgu o obwodzie ok. 5 km, z jedenastoma bastionami w kształcie serca. Cała konstrukcja została dodatkowo zabezpieczona fosą. Mury wzniesiono z cegły mułowej i kamienia. Początkowo tylko dolna część murów była obłożona kamieniami. Górna, kamienna część konstrukcji, została uzupełniona dopiero po zajęciu Nikozji przez Turków.
Nazwy bastionów pochodzą od nazwisk jedenastu rodzin, które przekazali fundusze na budowę murów:
- Bastion Caraffa
- Bastion Podocattaro
- Bastion Constanza
- Bastion D’Avila
- Bastion Tripoli
- Bastion Roccas
- Bastion Mula
- Bastion Quirini
- Bastion Barbaro
- Bastion Loredan
- Bastion Flatro
Wzniesiono też trzy bramy prowadzące do miasta:
- Brama Pafos / Paphos Gate (Porta San Domenico)
- Brama Famagusta / Famagusta Gate (Porta Guiliana)
- Brama Kyrenia / Kyrenia Gate (Porta del Proveditore)
Obecnie bastiony od Caraffa do Tripoli znajdują się w południowej części miasta, na terenie Republiki Cypru. Bastiony od Roccas do Loredan leżą na okupowanej przez Turcję północy, a Bastion Flatro znajduje się w strefie buforowej ONZ. Tereny pierwotnie przeznaczone na fosę są obecnie wykorzystywane jako boiska sportowe, parki, wystawa rzeźb na wolnym powietrzu, czy parkingi.
Bądź na bieżąco – obserwuj Nasz Cypr
Mury Weneckie, Nikozja
